Thực phẩm dân gian đồn là "thần dược", nhiều người sử dụng lại gây tổn thương gan, thận

Tin đồn về tác dụng chữa bệnh thần thánh của mật cá

Theo tín ngưỡng dân gian, mật cá chép, mật rắn được cho là thực phẩm “thần thánh” có thể chữa được mọi bệnh từ đau lưng, đau đầu gối đến các bệnh về đường tiêu hóa, mụn nhọt, viêm gan, thậm chí còn giúp tăng cường sinh lực.

Thật vậy, trong y học cổ truyền, mật cá có tác dụng thanh nhiệt giải độc, giải độc gan, sáng mắt, giảm đau, chữa mắt đỏ, sưng đau. Tuy nhiên, sách y học cổ truyền cũng ghi rõ mật cá có độc, nếu dùng không cẩn thận sẽ gây ngộ độc. Tác dụng dược lý của mật cá chỉ phát huy khi phối hợp với các dược liệu khác để bôi ngoài chứ không thể dùng đường uống.

Mật cá chép vừa có tác dụng chữa bệnh vừa có tác dụng gây ngộ độc. (Ảnh minh họa).

Tuy nhiên, nhiều người không hiểu rõ nguồn gốc thường nuốt phải mật cá sống vì những công dụng được đồn đại của nó. Trên thực tế, mật cá có chứa axit hydrocyanic, độc hại hơn cả asen (arsenic) ở cùng một liều lượng. Dù dùng sống, nấu chín hay ngâm rượu thì các thành phần độc hại trong mật cá đều không bị tiêu hủy.

Ngộ độc mật cá là một cấp cứu lâm sàng nghiêm trọng, có thể gây tổn thương thận, gan, tim, hệ tiêu hóa và thậm chí là suy đa cơ quan. Cho đến nay vẫn chưa có thuốc giải độc đặc hiệu. Nếu không được điều trị kịp thời tỷ lệ tử vong rất cao.

Các triệu chứng ngộ độc có thể bao gồm: buồn nôn, nôn, đau bụng, chóng mặt và trong trường hợp nặng có thể dẫn đến suy gan, suy thận hoặc thậm chí tử vong.

Ảnh hưởng của độc tố trong mật cá

Chất độc trong mật cá có khả năng tác động mạnh đến các cơ quan trong cơ thể. Cụ thể, nó có thể gây tổn thương gan do ảnh hưởng đến tế bào gan, làm giảm chức năng lọc và giải độc của cơ quan này. Đặc biệt, nếu người ta ăn mật cá trong thời gian dài hoặc với liều lượng lớn thì nguy cơ mắc các bệnh gan mạn tính như xơ gan, viêm gan là rất cao.

Ngoài ra, chất độc trong mật cá còn có thể gây suy thận vì thận là cơ quan chính tham gia lọc độc tố trong cơ thể. Khi độc tố từ mật cá tấn công thận, người ăn sẽ gặp phải triệu chứng suy thận, trường hợp nặng có thể phải chạy thận hoặc ghép thận.

Do thường xuyên tiêu thụ mật cá nên các trường hợp ngộ độc mật cá thường được báo cáo ở các nước châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và Việt Nam. Có nhiều báo cáo về ngộ độc mật cá dẫn đến suy thận cấp (ARF), tổn thương gan cấp tính và do đó làm tăng tỷ lệ tử vong. Tỷ lệ suy thận cấp trong ngộ độc mật cá là 55%-100%, tỷ lệ tử vong là 91,7%.

Không phải ai cũng có thể xử lý được chất độc trong mật cá. (Ảnh minh họa).

Triệu chứng ngộ độc mật cá

Khi ngộ độc mật cá xảy ra, các triệu chứng thường xuất hiện trong vòng 20-60 phút sau khi ăn phải. Tùy thuộc vào lượng chất độc và thời gian tiếp xúc, mức độ nghiêm trọng của ngộ độc có thể khác nhau. Dưới đây là những triệu chứng phổ biến của ngộ độc mật cá:

1. Triệu chứng tiêu hóa

Khi bị ngộ độc mật cá, triệu chứng tiêu hóa thường xuất hiện ngay sau khi ăn phải cá có chứa chất độc. Những triệu chứng này có thể bao gồm:

– Buồn nôn, nôn: Đây là triệu chứng thường gặp đầu tiên của ngộ độc mật cá. Nôn mửa có thể khiến mọi người cảm thấy kiệt sức và mất nước nhanh chóng.

– Đau bụng: Cảm giác đau quặn, khó chịu ở vùng bụng có thể xuất hiện, đặc biệt khi chất độc bắt đầu ảnh hưởng đến dạ dày và hệ tiêu hóa.

– Tiêu chảy: Trong một số trường hợp, người bị ngộ độc mật cá có thể bị tiêu chảy, gây mất nước, khiến cơ thể suy nhược.

Ngộ độc mật cá gây đau bụng dữ dội. (Ảnh minh họa).

2. Triệu chứng tổn thương gan

– Vàng da và mắt: Khi gan bị tổn thương nặng, khả năng xử lý chất thải của cơ thể bị suy giảm, gây vàng da do bilirubin tích tụ trong máu hoặc vàng mắt.

– Đau hạ sườn phải: Tổn thương gan có thể gây đau nhói hoặc âm ỉ ở hạ sườn phải, nơi có gan.

– Suy giảm chức năng gan: Khi gan bị tổn thương nặng, có thể xuất hiện các dấu hiệu suy giảm chức năng gan như: mệt mỏi, sụt cân, đôi khi dẫn đến suy gan.

3. Triệu chứng thần kinh

Triệu chứng thần kinh là một trong những dấu hiệu ngộ độc mật cá nặng, chủ yếu do tác động của tetrodotoxin – chất độc chính có trong mật cá. Các triệu chứng thần kinh có thể bao gồm:

– Liệt: Liệt thường bắt đầu ở miệng và môi, sau đó lan dần sang các cơ khác trong cơ thể. Tình trạng này có thể gây khó khăn khi nói và nuốt. Trong trường hợp nặng, cơ hô hấp có thể bị ảnh hưởng.

– Chóng mặt, mất thăng bằng: Người bị ngộ độc có thể cảm thấy chóng mặt, mất thăng bằng và không thể đứng vững.

– Co giật: Trong trường hợp ngộ độc nặng có thể xảy ra co giật, do chất độc tác động lên hệ thần kinh trung ương.

– Hôn mê, mất ý thức: Nếu không được điều trị kịp thời, ngộ độc mật cá có thể gây hôn mê hoặc mất ý thức, đe dọa tính mạng người bệnh.

Chóng mặt sau khi nuốt phải mật cá có thể là dấu hiệu ảnh hưởng đến thần kinh. (Ảnh minh họa).

Cảnh báo và hướng dẫn an toàn

Để tránh những rủi ro cho sức khỏe khi sử dụng mật cá, người dân cần được hướng dẫn cách pha chế đúng cách. Một số nghiên cứu cho thấy, để loại bỏ độc tố trong mật cá cần phải nấu chín và chế biến đúng cách. Tuy nhiên, không phải chất độc nào có trong mật cá đều có thể được loại bỏ hoàn toàn trong quá trình chế biến. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo không nên sử dụng mật cá.

Ngoài ra, thay thế các món ăn dân gian không rõ nguồn gốc, nguy cơ gây hại bằng những thực phẩm đã được nghiên cứu và chứng minh là an toàn là cách làm thông minh để bảo vệ sức khỏe mỗi người. Mọi người.