Vivid dream là gì? Tại sao giấc mơ có cảm giác thật đến khó tin?

Vivid dream là gì? Tại sao giấc mơ có cảm giác thật đến khó tin?

Hầu hết chúng ta đều trải qua những giấc mơ hàng đêm, nhưng ít khi nhớ rõ chi tiết của chúng. Tuy nhiên, đôi khi có những giấc mơ này lại cực kỳ chân thực, rõ ràng, ghi sâu vào tâm trí đến từng hình ảnh và các chi tiết, hiện tượng này gọi là “vivid dream”. Vậy vivid dream là gì, tại sao giấc mơ có cảm giác thật đến vậy? Cùng tìm hiểu ngay bài viết sau nhé.

Bạn có lẽ đã trải qua những giấc mơ sống động, một giấc mơ mà mọi chi tiết trở nên rõ ràng đến mức bạn cảm thấy khó phân biệt giữa mơ và thế giới thực, khiến bạn không thể nào quên. Nếu có thì có thể bạn đã trải qua là một hiện tượng đặc biệt được gọi là “vivid dream” – là giấc mơ có cảm giác thật, sống động như bạn đang trải qua trong đời thực. Bạn tự hỏi vivid dream là gì, và liệu hiện tượng này có ảnh hưởng gì đặc biệt đến cuộc sống hàng ngày hay không? Nếu có thì liệu có cách nào để kiểm soát và giảm thiểu ảnh hưởng của chúng đối với cuộc sống của bạn? Hãy cùng Công ty Nệm Thắng Lợi đi khám phá trong bài viết dưới đây nhé.

Vivid dream là gì?

Vivid dream (giấc mơ sống động) là một trạng thái giấc mơ đặc biệt, cụ thể là khi bạn ngủ mơ, giấc mơ sẽ trở nên rõ ràng và sống động đến mức bạn có thể nhớ được rất nhiều chi tiết ngay cả âm thanh, hình ảnh khi tỉnh dậy. Đôi khi, sự chân thực của giấc mơ này khiến bạn phải suy nghĩ và phân biệt xem mình đang mơ hay ở hiện thực.

Vivid dream là gì?

Nguyên nhân những giấc mơ sống động vivid dream có thể gây ấn tượng mạnh và dễ nhớ do nhiều yếu tố khác nhau. Một trong những lý do chính là sự liên quan giữa trạng thái tâm lý và trí tưởng tượng. Cảm xúc, tâm trạng và những sự kiện diễn ra trong cuộc sống hàng ngày của bạn là bắt nguồn cho những giấc mơ sống động, khiến cho trí nhớ hoạt động mạnh mẽ hơn để ghi nhớ rõ chi tiết của giấc mơ đó. Hơn nữa, hoạt động của vùng não liên quan đến việc ghi nhớ và xử lý thông tin được cho là hoạt động mạnh mẽ hơn khi bạn trải qua vivid dream. Điều này có thể giải thích tại sao những chi tiết trong giấc mơ trở nên dễ nhớ và có ảnh hưởng lâu dài đối với trí nhớ của bạn.

Theo chuyên gia giấc ngủ Afy Okoye và chuyên gia tâm lý Michael Breus đã phân loại vivid dream thành bốn loại chính bao gồm:

• Lucid dream (giấc mơ sáng suốt): Trong trạng thái này, bạn nhận ra rằng mình đang mơ và thậm chí có khả năng kiểm soát các sự kiện trong giấc mơ.
• Nightmare (ác mộng): Đây là loại vivid dream mang lại trải nghiệm tiêu cực và thường kèm theo cảm giác sợ hãi, lo lắng khi bạn đang mơ.
• Dream enactment: Trong trường hợp này, bạn thực sự “hành động” trong giấc mơ, như nói chuyện mê mải, đạp chân hoặc vung tay mà không kiểm soát được. Cần lưu ý rằng hiện tượng này khác biệt với mộng du (sleepwalking) vì nó xảy ra trong giai đoạn REM của giấc ngủ.
• Fever dream: Đây là vivid dream mà bạn trải qua khi đang sốt, thường đi kèm với những hình ảnh tiêu cực và kỳ quặc.

Vivid dream hoạt động thế nào và khác gì so với giấc mơ thông thường? 

Vivid dream thường xuất hiện chủ yếu trong giai đoạn REM của chu kỳ giấc ngủ, nơi hoạt động não bộ tăng mạnh, đặc biệt là tại thời điểm vùng dưới đồi (hypothalamus) – khu vực quản lý giấc ngủ và giấc mơ hoạt động mạnh mẽ nhất. Trong giai đoạn REM, mắt trải qua chuyển động nhanh, cơ bắp tạm thời bất động để ngăn chúng ta hành động theo nội dung của giấc mơ.

Nếu bạn tỉnh dậy đột ngột trong giai đoạn REM hoặc ngay sau khi kết thúc nó, khả năng ghi nhớ giấc mơ của bạn sẽ cao hơn, giúp giữ lại những chi tiết và trải nghiệm của vivid dream. Hoạt động não bộ trong giai đoạn này được tăng cường, đặc biệt là ở những khu vực liên quan đến cảm xúc và trí tưởng tượng, giải thích tại sao những giấc mơ trong giai đoạn REM thường trở nên sống động và chi tiết.

Vivid dream hoạt động thế nào và khác gì so với giấc mơ thông thường?

Ngoài ra, tâm lý và tình trạng sức khỏe cũng có thể ảnh hưởng đến việc xuất hiện vivid dream. Stress, lo âu, và các yếu tố tâm lý khác có thể tăng cường hoạt động não, làm tăng khả năng có những giấc mơ sống động và phức tạp. Mặc dù vẫn còn nhiều điều chưa rõ, nhưng những thông tin này giúp ta hiểu rõ hơn về cơ chế cơ bản của vivid dream và mối quan hệ của nó với chu kỳ giấc ngủ.

Vivid dream và giấc mơ thông thường khác nhau ở một số điểm như sau:

Độ chi tiết và ghi nhớ:

• Vivid Dream: Bạn có khả năng nhớ rõ từng chi tiết của giấc mơ sống động, bao gồm cả âm thanh, hình ảnh và cảm giác. Trí nhớ hoạt động mạnh mẽ, làm cho trải nghiệm giấc mơ trở nên đặc biệt sắc nét.
• Giấc mơ thông thường: Trong giấc mơ thông thường, bạn thường khó nhớ được đầy đủ chi tiết và thường chỉ nhớ được một số điểm nhỏ.

Độ chân thực và cảm giác phân biệt giữa thực và mơ:

• Vivid Dream: Cảm giác chân thực đến nỗi có thể khiến bạn phải nghĩ một lúc để phân biệt xem mình đang mơ hay tỉnh. Bạn có thể trải qua mọi cảm xúc và trải nghiệm giống như trong thế giới thực.
• Giấc mơ thông thường: Thường không mang lại cảm giác chân thực như vivid dream và khi tỉnh dậy có thể phân biệt dễ dàng giữa mơ và thực tế một cách rõ ràng hơn.

Tính sắc nét của hình ảnh:

• Vivid Dream: Hình ảnh trong giấc mơ sống động thường rất rõ ràng và sắc nét, tạo nên một trải nghiệm như đang xem một bức tranh chân thực.
• Giấc mơ thông thường: Hình ảnh thường mơ hồ và không sắc nét như trong vivid dream.

Tính chứng kiến và hành động:

• Vivid Dream: Bạn có thể trực tiếp tham gia và tương tác với môi trường giấc mơ, như đi lại, nói chuyện và thậm chí làm những hành động tự nhiên.
• Giấc mơ thông thường: Trong giấc mơ thông thường, bạn thường chỉ là người quan sát sự kiện mà không tham gia vào chúng một cách chân thực.

Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng vivid dream

Nguyên nhân của hiện tượng vivid dream vẫn là một lĩnh vực đang được nghiên cứu và chưa có một lời giải đáp chính xác. Tuy nhiên, có một số yếu tố được cho rằng có thể gây ra vivid dream như sau:

• Bệnh lý tâm thần: Người mắc các chứng rối loạn tâm thần như trầm cảm, lo âu, hay rối loạn giấc ngủ có thể trải qua vivid dream do tác động của tình trạng tâm lý lên hệ thống giấc ngủ và giấc mơ.
• Stress và căng thẳng: Tình trạng stress và căng thẳng trong cuộc sống có thể góp phần vào việc xuất hiện vivid dream. Căng thẳng tâm lý có thể làm tăng cường hoạt động não và tăng cortisol, gây ra những trạng thái giấc mơ sống động hơn.

Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng vivid dream

• Ung thư và các bệnh tim mạch: Có một số nghiên cứu chỉ ra rằng những người mắc các bệnh lý nặng như ung thư và tim mạch sẽ thường có khả năng trải qua vivid dream cao hơn so với người bình thường.
• Thuốc và chất kích thích: Sử dụng một số loại thuốc như các loại thuốc điều trị trầm cảm, thuốc chống Parkinson, hoặc thậm chí là lạm dụng các chất kích thích có thể làm ảnh hưởng đến giấc mơ khiến cho chúng trở nên sống động như thật.
• Mang thai: Phụ nữ mang thai thường trải qua sự biến đổi hormone lớn và đây có thể là một nguyên nhân gây ra vivid dream.
• Thay đổi hormone: Các biến động hormone khác trong cơ thể, chẳng hạn như trong giai đoạn dậy thì ở thanh thiếu niên, cũng có thể ảnh hưởng đến giấc mơ.
• Thói quen ăn uống và chế độ dinh dưỡng: Thức ăn và chế độ dinh dưỡng có thể ảnh hưởng đến giấc mơ. Chẳng hạn như ăn thức ăn cay nồng, uống rượu hoặc caffeine có thể tăng cường sự sống động của giấc mơ.
• Môi trường ngủ: Điều kiện môi trường ngủ như ánh sáng và âm thanh, nhiệt độ và độ ẩm trong phòng ngủ cũng có thể đóng vai trò trong việc tạo ra vivid dream.
• Hoạt động thể chất: Việc tập luyện thể dục và tăng cường sức khỏe cơ bắp có thể tác động đến giấc ngủ và trạng thái giấc mơ. Người tập luyện với cường độ cao có thể thường xuyên trải qua giấc mơ sống động hơn.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mỗi người có thể có những yếu tố riêng biệt gây ra vivid dream, và không phải tất cả mọi người đều trải qua hiện tượng này do những nguyên nhân giống nhau.

>>> Có thể bạn quan tâm: Tìm hiểu trẻ em nên thức dậy lúc mấy giờ là tốt nhất?

Vivid dream có gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe không?

Vivid dream có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày. Cụ thể:

Mệt mỏi và thiếu ngủ

Nếu vivid dream xuất hiện thường xuyên, đặc biệt là dưới dạng ác mộng, điều này có thể dẫn đến giấc ngủ bị ngắt quãng và làm giảm chất lượng giấc ngủ. Từ đó, khiến bạn luôn cảm thấy mệt mỏi vào ban ngày và gây ảnh hưởng đến năng suất làm việc, cũng như tâm trạng của bạn.

Vivid dream gây tình trạng mệt mỏi và thiếu ngủ

Ảnh hưởng đến tâm trạng và cảm xúc

Những ác mộng và trải nghiệm sống động trong giấc mơ vivid dream có thể tăng cường mức độ căng thẳng và lo âu. Điều này có thể ảnh hưởng đến tâm trạng tổng thể và làm khiến tâm trạng của bạn trở nên thất thường, dễ cáu kỉnh, chán nản hoặc buồn bã.

Né tránh giấc ngủ

Nỗi sợ khi mơ thấy ác mộng khi trong vivid dream có thể khiến nhiều người không muốn đi ngủ, từ đó tạo ra một chu kỳ thức ngủ không khoa học. Việc này có thể dẫn đến việc luôn trong tình trạng thiếu ngủ, làm suy giảm khả năng trao đổi chất và ảnh hưởng tới sức khỏe nói chung.

Ảnh hưởng đến năng suất và hoạt động hàng ngày

Vivid dream xảy ra thường xuyên có thể làm giảm khả năng tập trung và ghi nhớ, ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc và hoạt động học tập. Đặc biệt là trong các công việc đòi hỏi sự tập trung cao như y tế, xây dựng hay kỹ thuật về máy móc.

Vivid dream gây ảnh hưởng đến năng suất và hoạt động hàng ngày

Ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần

Mặc dù không phải tất cả các vivid dream đều gây ra tác động tiêu cực, nhưng nếu trải qua những trải nghiệm không mong muốn, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và tạo ra cảm giác không an toàn, lo sợ khi đi vào giấc ngủ.

Tóm lại, mặc dù vivid dream là một phần tự nhiên của trải nghiệm giấc ngủ, nhưng nếu nó gây ra ảnh hưởng tiêu cực đáng kể, việc tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia sức khỏe tâm thần hoặc chuyên gia giấc ngủ có thể là lựa chọn hữu ích.

Gợi ý cách để hạn chế tác động của vivid dream

Để giảm tần suất và ảnh hưởng của vivid dream, bạn có thể áp dụng các biện pháp cụ thể như sau:

Xây dựng lịch trình ngủ thức

Xây dựng lịch trình ngủ thức là một phương pháp quan trọng để nâng cao chất lượng giấc ngủ và hạn chế vivid dream. Việc này bao gồm việc thiết lập lịch trình ngủ và thức dậy đều đặn để cơ thể quen với chu kỳ thức ngủ, đồng thời kiểm soát tiêu thụ caffeine, chất kích thích và đồ uống có cồn trước khi đi ngủ. Ngoài ra, hãy tạo một môi trường ngủ tốt với ánh sáng yếu, yên tĩnh, thoải mái, sạch sẽ và mát mẻ để có giấc ngủ ngon nhất.

Xây dựng lịch trình ngủ thức hợp lý

Thiết lập lối sống lành mạnh

Xây dựng lối sống lành mạnh cũng đóng vai trò cực kỳ cần thiết, với việc duy trì thói quen tập thể dục đều đặn, chế độ ăn uống giàu dưỡng chất không chỉ giúp giấc ngủ chất lượng hơn, mà còn giúp duy trì sức khoẻ và cân nặng ổn định. Đồng thời, để thư giãn tinh thần hãy thực hiện các phương pháp giảm stress như thiền, yoga cũng giúp duy trì tâm trạng thoải mái và ổn định.

Thực hiện liệu pháp tưởng tượng diễn tập (IRT)

Liệu pháp tưởng tượng diễn tập (IRT) là một phương tiện hữu ích, đặc biệt là khi ác mộng có nguồn gốc từ chấn thương tâm lý. Áp dụng liệu pháp này dưới sự hướng dẫn của chuyên gia có thể giúp bạn thay đổi những cơn ác mộng thành những điều tốt đẹp hơn và không khiến bạn bị ám ảnh bởi nó.

Tư vấn từ chuyên gia

Sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý hoặc chuyên gia giấc ngủ cũng là một lựa chọn, đồng thời thảo luận về khả năng sử dụng thuốc ngủ hoặc thuốc chống lo âu dưới sự giám sát bởi những người có chuyên môn. 

Tư vấn từ chuyên gia

Tổng hợp những biện pháp trên sẽ giúp bạn cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm ảnh hưởng của vivid dream đối với cuộc sống hàng ngày.

Kết luận

Trên đây, Công ty Nệm Thắng Lợi đã chia sẻ đến bạn những thông tin về vivid dream là gì, cùng những vấn đề liên quan. Có thể thấy rằng, vivid dream không chỉ là một hiện tượng giấc mơ thông thường, mà là một trải nghiệm đặc biệt đưa bạn đến những tưởng tượng vô cùng sống động. Tính chân thực và cảm giác thật của những giấc mơ này khiến chúng trở thành những kí ức đặc biệt và khó quên. Những giấc mơ sống động không chỉ là trí tưởng tượng, mà còn là bức tranh tâm lý, phản ánh sâu sắc về tâm trạng và trạng thái tinh thần của bản thân bạn. Những giấc mơ này có thể là nguồn cảm hứng, nhưng cũng có thể tạo ra những ảnh hưởng tiêu cực đối với giấc ngủ và sinh hoạt hàng ngày. Vì vậy, hy vọng sau khi đọc bài viết trên bạn sẽ hiểu rõ hơn về vivid dream và biết cách để bảo vệ, nâng cao chất lượng giấc ngủ, cũng như sức khỏe tổng thể.